تحقیق: آداب معاشرت درقران

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 22

آدابمعاشرتدرقران

بحثدربارهآدابمعاشرتاست. دراینبارهدرقرآنکریممسائلىمطرحشدهکهبعضىازآنهاعمومیتداردوبعضىدربارهرسولاکرم‏صلىاللهعلیهوآلهوسلماستکهشایدبابیانىکهعرضمى‏کنیمکمابیشقابلتوسعهباشد.

۱- آدابعمومى

آنچهمربوطبهعمومافراداست،آدابىچنداستکهدراینجابهبعضىازآنهااشارهمى‏کنیم:

درسورهنورچندینآیههستکهکمابیشباهممربوطاستوازآیه ۲۷ شروعمى‏شود: «یاایهاالذینآمنوالاتدخلوابیوتاغیربیوتکمحتىتستانسواوتسلمواعلىاهلهاذلکمخیرلکملعلکمتذکرون × فانلمتجدوافیهااحدافلاتدخلوهاحتىیؤذنلکموانقیللکمارجعوافارجعواهوازکىلکمواللهبماتعملونعلیم; اىکسانىکهایمانآورده‏اید،بهخانه‏هایىکهخانه‏هاىشمانیستداخلمشویدتااجازهبگیریدوبراهلآنسلامگویید. اینبراىشمابهتراست،باشدکهپندگیرید. واگرکسىرادرآننیافتیدپسداخلمشویدتابهشمااجازهدادهشودواگربهشماگفتهشد: «برگردید»،پسبرگردید،کهآنبراىشماسزاوارتراستوخدابهآنچهانجاممى‏دهیدداناست.»

۱ - ۱ - ورودبهخانه‏ها

واردشدنبهخانهدیگرانبهچندصورتتصورمى‏شود: الف - شخصعلمداردبهاینکهصاحبخانهراضىاست. ب - موردشکاست. ج - علمداردبهاینکهراضىنیست.

روشناستدرجایىکهانسان،علمبهعدمرضایتداردیااذنبگیردولىجوابردبشنودنبایدواردبشود: «وانقیللکمارجعوافارجعوا»اگرکسىخواستواردمنزلکسىبشودواجازهخواستوگفتند «برگردید»یعنىاجازهندادنداصرارنکندوبرگردد. اینبراىشمابهتروبراىمصالحجامعهاسلامىمفیدتراست.

صورتدیگرایناستکهعلمداردبهاینکهطرفراضىاست‏یاقبلاچنیناجازه‏اىراگرفتهیاازنحوهرفتاروگفتارصاحب‏خانهبهدستآوردهاست،درآن‏جاهمورودجایزاستمنتهىآدابىدارد: یکىازآدابىکهمى‏بایسترعایت‏بکندایناستکهسرزدهواردنشوداگردوستانىباهمدیگرروابطىدارندیاکسانىبراىحاجتى - مادىیامعنوى - بهکسىمراجعهمى‏کنند،چونممکناست‏شخصدرداخلخانه‏اشآمادگىبراىپذیرشنداشتهباشدیادرحالىباشدکهنمى‏خواهدکسىاورادرآنحالیابهآنصورتببیندایناستکهدراسلامتاکیدمى‏شودکه «استیناس‏»کنید. استیناسکردن; یعنىانجامدادنکارىکهتوجهراجلببکندودرروایاتدرتوضیحشآمدهکهصدابزنیدیاتنحنحبکنیدتاخودشراآمادهکند. ضمنادستورمى‏دهدکهسلامهمبکنید «حتىتستانسواوتسلمواعلىاهلها»کهبعداجداگانهدربارهآنبحث‏خواهیمکرد.

امااگرشخصىخواستوارداتاقیاخانه‏اىبشودکهکسىدرآننیستومثلادرزدوکسىجوابندادوفهمیدکهکسىآنجانیستکهازاواجازهبگیرددراینصورتهمواردنشود: «فانلمتجدوافیهااحدافلاتدخلوهاحتىیؤذنلکم‏»طبعاوقتىکسىنباشداذنهمتحققنمى‏یابدپسشمابایدواردنشویدتاکسىپیداشودوبهشمااذنبدهد.

مواردىهستکهرفتوآمدافرادباهمخیلىزیاداست; مثلااهلیکخانهکهدراتاقهاىمتعددىزندگىمى‏کنندرفتوآمدمتعارفدارند: بچه‏هاوارداتاقپدرومادرشانمى‏شوندیاکسانىکهدرخانهکارمى‏کنندمانندکلفتونوکروعبیدوامایىکهسابقابودندودرخانهکارمى‏کردند،آیاهردفعه‏اىکهمى‏خواهندبیایندلازماستاذنبگیرندیانه؟درآیه ۵۸ سورهنورمى‏فرماید: «یاایهاالذینآمنوالیستاذنکمالذینملکتایمانکموالذینلمیبلغواالحلممنکمثلاثمرات‏»کسانىکهمملوکشماهستندودرخانهشماکارمى‏کنندوهمینطوربچه‏هایىکهبهحدتکلیفنرسیده‏اندسهمرتبهدرشبانهروزاذنبگیرند: پیشازنمازصبح،موقعظهروبعدازنمازعشا. اینهامواقعىاستکهمعمولاانساناستراحتمى‏کندودلشمى‏خواهدتنهاباشد. ودرآیهبعدمى‏فرماید: «واذابلغالاطفالمنکمالحلمفلیستاذنواکمااستاذنالذینمنقبلهم‏»امااگربچه‏هابهحدتکلیفرسیدندبایدمثلسایریناجازهبگیرند; یعنىغیرازسهمرتبه‏اىکهگفتهشدهروقتدیگرهممى‏خواهندواردبشوندبایداجازهبگیرند.

۱ - ۲ - آدابغذاخوردن

وامادربارهغذاخوردندرخانهدیگران،مواردىهستکههرچنداذنصریحىازطرفصاحبخانهنباشدجایزاستوآنهامواردىاستکهمعمولاانسانعلمبهرضایتطرفداردواگرکسىراضىنباشدبایدتصریحکند. درآیه ۶۱ ازهمینسورهپسازاشارهبهافرادىکهمعذوریتهایىدارند «لیسعلىالاعمىحرجولاعلىالاعرجحرجولاعلىالمریضحرج‏»مى‏فرماید: «ولاعلىانفسکمانتاکلوامنبیوتکماوبیوتآبائکماوبیوتامهاتکماوبیوتاخوانکماوبیوتاخواتکماوبیوتاعمامکماوبیوتعماتکماوبیوتاخوالکماوبیوتخالاتکماوماملکتممفاتحهاوصدیقکملیسعلیکمجناحانتاکلواجمیعااواشتاتا»مفسرانفرموده‏اندکهمنظوراز «بیوتکم‏»بیوتفرزندانتاناست; یعنىخانهفرزندانبهمنزلهخانهخودتاناست. ازاینآیهشریفهاستفادهمى‏شودکهخویشاونداننزدیکبراىاستفادهازماکولاتدرخانهیکدیگرنیازىبهاذنگرفتنندارندهمچنینخانهدوستىکهکلیدشرادراختیارشماگذاشتهاستودرواقعدراینموارد «اذنفحوى‏»وجوددارد «لیسعلیکمجناحانتاکلواجمیعااواشتاتا»وعده‏اىمشغولغذاخوردنباشندیاتنهاباشیداماوقتىمى‏خواهیدواردبشویداینآدابرارعایتکنید: «فاذادخلتمبیوتافسلمواعلىانفسکمتحیةمنعنداللهمبارکةطیبة‏»واردخانهکهمى‏شویدسلامکنید «فسلمواعلىانفسکم‏»مفسرانفرموده‏اندکهاینآیهازمواردىاستکههمهمؤمنینبهمنزلهیکدیگرحسابشده‏اند. وسلامکردنبهدیگرانسلامکردنبهخودتانتلقىشدهاستوبعضىگفته‏اندکهازاینآیهاستفادهمى‏شودکهاگرکسىهمدرخانهنباشدبرخودتانسلامکنید.

«تحیةمنعنداللهمبارکةطیبة‏»اینسلامکردنتحیتىاستازناحیهخداوهممبارکوپربرکتاستوهمطیبوخوش; پربرکتاست‏یعنىآثارخیرىبرآنمترتبمى‏شودوطیباست‏یعنىنفوسمى‏پسندندوخوششانمى‏آیدواحساسآرامشمى‏کنند.